Мақолада Аппелнинг ( )
1 1 2
F a;b ,b ;c; x, y гипергеометрик функцияси ва Кампе де Фериетнинг F44;3;4,3,4 [x, y] функцияси орасидаги янги муносабат олинган. Бунда Аппелнинг гипергеометрик функциясининг қаторга ёйилмасидан ҳамда текис яқинлашувчи даражали қаторларнинг ҳадларини группалаш усулидан фойдаланилган. Олинган муносабатдан Гаусс функциялари, умумлашган гипергеометрик 8 F7(x4) функция ва гиперболик косинуслар ўртасидаги боғланишлар мавжудлиги аниқланган.

Мақолада параболо-гиперболик типдаги тенглама учун Бицадзе-Самарский типидаги нолокал шартли масалалар қўйилган ва ўрганилган.

Мақоладаайримхусусийҳосилалидифференциалтенгламаларнинганиқечимларитопишусулларибаёнқил инган.

Гриньяр реактиви иштирокида метилпропилкетон, диэтилкетон, метилизопропилкетон ва пиноколинларнинг фенилацетилен билан реакцияси натижасида ароматик ацетилен спиртлар (ААС) синтез қилинган. Маҳсулот унумига эритувчилардан ДЭЭ ва ТГФ таъсири ўрганилган. ТГФ эритмасида ААС унуми ўртача 11,0% юқорилиги аниқланган.

Мақолада ипак қурти пилласидан олинадиган миллий газламалар учун фойдаланиладиган ипакнинг кимёвий таркибини экспериментал аниқлаш натижалари келтирилган.Физик-кимёвий таҳлил натижасида ипакнинг таркибида азот ва оқсилнинг фоизи аниқланган. Элементлар таркиби ICP-MS AT7500 қурилмаси ёрдамида аниқланди. Ипак ипи ва тут дарахтидаги элементларнинг миқдори солиштирилди.

Мақолада тарвуз чиқиндиларининг кимёвий таркиби ва улардан халқ табобатида фойдаланиш бўйича маълумотлар келтирилган.

Маколада Ўзбекистонда ўсадиган Кўкамарон ўсимлигининг кимёвий таркибини ўрганиш натижалари келтирилган. Тадқиқот натижаларида кўкамарон ўсимлиги таркибида вирусли гепатит касалликларини даволашда ишлатиладиган Долутеглавир синтетик дори воситасининг ўрнини босувчи Лютеолин ва шу каби флавоноидлар мавжудлиги аниқланган. Шунингдек, мақолада мазкур ўсимлик асосида тайёрланган Кўкамарон ва Асихон номли табиий, биологик фаол озиқ-овқат қўшилмаларига халқаро код рақамлари берилган, ҳамда ТИФ ТН бўйича синфлаб, амалиётга киритилганлиги тўғрисида маълумотлар келтирилган.

Мақолада тарвуз ва қовун чиқиндиларининг кимёвий таркиби ҳамда улардан халқ табобатида фойдаланиш бўйича маълумотлар келтирилган.

Мақолада антиоксидантларнинг инсон организмидаги аҳамияти, уларнинг турлари ва хусусиятлари, озиқ-овқат қўшимчаси сифатидаги аҳамияти ҳақида маълумотлар келтирилган.

Тухум пўстлоғи асосан кальцийдан, шунингдек, фосфор, темир, калий, магний ва кремний моддаларидан иборат бўлади. Лекин бу хазинадан ҳамма ҳам фойдаланавермайди.Тухум пўстлоғи таркибидаги кальций организм томонидан тез ўзлаштирилади.

Мақолада халқ қабулхоналари моҳиятан давлат ва халқ ўртасида самарали мулоқотни ташкил этувчи, халқнинг давлатга ишончини мустаҳкамловчи ва аҳолининг ижтимоий фаоллигини ошириш орқали уларни ижтимоий тараққиётнинг фаол иштирокчисига айланишини таъминловчи демократик институт сифатида шаклланганлиги илмий асосланган.

Мазкур мақолада Ўрта аср шарқ алломаларининг гносеологик ва теологик қарашлари  фалсафий компаративистика ва қиёсий индукциялаш орқали тадқиқ қилинган.

Мақолада демократлаштириш жараёнида қонун устуворлигининг ҳаётий заруратга айлантириш, фуқароларнинг ҳуқуқий маданиятини шакллантириш, ҳуқуқий таълим-тарбия усулларини такомиллаштиришга алоҳида эътибор қаратилади.
 

Мақолада Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг миллий хавфсизликни таъминлаш борасида амалга ошираётган ишлари, бугунги кундаги ҳолат ва уни келгусида ривожлантириш истиқболлари, миллий парламентнинг хавфсизлик йўналишидаги вазифа ва ваколатлари ҳақида сўз боради. Шу билан бирга, Олий Мажлис олдида турган муаммолар ва уларнинг ечимлари, хавфсизликни таъминлаш йўналишидаги замонавий усул ва механизмлари ҳақида баён этилган.

Мақолада муаллифлик ҳуқуқи объектларидан телекоммуникация тармоқларида фойдаланишда уни муҳофазасини таъминлаш масалалари ҳақида сўз боради. Бу йўналишда блокчейн воситаларининг тутган ўрни, ҳимоялаш усуллари ва техник талаблари ҳамда бу йўналишдаги ҳуқуқий муносабатларни тартибга солиш жараёнлари хусусида баён этилган. Шунингдек, мақолада жаҳон тажрибаси, Бутунжаҳон интеллектуал мулк ташкилотининг “интернет шартномалари” ўрни, интернет тармоғида муаллифлик ҳуқуқи ҳимоясининг техник воситалари ҳамда Ўзбекистон қонунчилиги нормалари ва амалиёти ҳақида баён этилган. Муаллифлик ҳуқуқи объектларини ҳимоя қилишда блокчейн технологиясидан фойдаланишнинг самарали восита эканлиги ва уни қўллаш билан боғлиқ масалалар кенг муҳокама қилинган.

Мақолада Фарғона водийси ҳудудида аниқланган ва ҳозирги вақтда Наманган вилояти тарихи ва маданияти давлат музейида сақланаётган торози тоши – гиря тўғрисида янги маълумотлар берилган.
Муаллиф Фарғона водийсининг қадимги энеолит ва илк бронза даврига оид оғирлик ўлчовлари масаласига тўхталиб, буни аниқлашда тасодифий топилмалар сифатида фанга маълум бўлган торози тошларининг ўрни ва аҳамиятига эътибор қаратган. Мутахассислар томонидан кам ўрганилган ушбу буюмларнинг даври ва улардан фойдаланиш борасида айрим янги фикр-мулоҳазалар илгари сурилган.

Мақолада ХIХ асрнинг охирги чораги ХХ аср 60 йилларида яшаган, (Туркистон) Ўзбекистон мустақиллиги учун курашларда иштирок этган Усмон Хўжа Пўлатхўжаевнинг муҳожирликдаги фаолияти ҳамда унинг мустақиллик учун курашлари манбалар асосида ўрганилган.

Мазкур мақолада сўнгги йилларда Ўзбекистонда камбағалликни қисқартириш борасида амалга оширилган ислоҳотлар, аҳоли бандлиги ва даромадларини оширишда муҳим аҳамиятга эга бўлган тадбиркорликни кенг ёйилиши ва улар фаолиятини ҳар томонлама қўллаб-қувватланиши, тадбиркорликнинг камбағалликни қисқартириш ва мамлакат иқтисодий тараққиётидаги ўрни масалалари таҳлил қилинган.

Мақолада Ўзбекистоннинг Марказий Осиёда экологик хавфсизликни таъминлашда минтақа мамлакатлари билан ҳамкорлиги масалалари хусусида сўз юритилади.Хусусан, трансчегаравий сув ресурсларидан оқилона фойдаланиш ҳамда Орол денгизининг қуриши оқибатларини бартараф этиш ва Оролбўйи экотизимидаги ҳалокат олдини олиш масалалари ўрганилган. Минтақадаги йирик сув тўғонларини барпо этилиши оқибатлари қиёсий таҳлил этилган. Шунингдек, мақолада Ўзбекистоннинг Марказий Осиё мамлакатлари билан экологик хавфсизликни таъминлашдаги ҳамкорлигида юзага келадиган муаммолар ва уларни бартараф этиш истиқболини белгилашга доир илмий хулосаларга келинган, ушбу масалалар юзасидан таклифлар илгари сурилган.

Мақолада Ҳазрат Айюб минерал булоқларининг XIX аср охири – XX аср биринчи чорагида маҳаллий аҳоли ҳаётида тутган ўрни, рус олимлари томонидан ўрганилиши, Жалолобод санитар станциясининг ташкил этилиши ва фаолиятининг архив ҳужжатлари, даврий матбуот ва тегишли адабиётларни таҳлил этган ҳолда ёритиб берилган.
 

Мақолада ўзбек эстрада санъатининг йирик намояндаси, бетакрор ижодкор ва ижро соҳиби Б.Зокировнинг ҳаёт ва ижод йўли ҳақидаги маълумотлар умумлаштирилган. Шунингдек Б.Зокиров яратган маънавий мерос ва давлатимиз томонидан унинг номини абадийлаштириш борасида амалга оширилаётган чора-тадбирлар хусусида сўз юритилади.

Мақолада Туркистон ўлкаси бошқарув тизимида қозилик маҳкамалари фаолияти, уларнинг тарихий манбаларда акс этиши ҳамда мустамлака бошқаруви қонунларининг халқ судьлари - қозилар фаолиятига киритилиш ҳолатини очиб бериш масалалари ёритилган.

Ўзбек тарихий романлари қаторидан ўрин олган Одил Ёқубовнинг “Кўҳна дунё” романидаги бадиий тўқима образлар асосида тарихий шахс сиймосининг бадиий талқини, улар орқали ҳаёт ва муҳитнинг мураккаб томонлари ёритишга ҳаракат қилинганлиги таҳлил этилган. Мақолада бадиий тўқима образларнинг ўзига хос бадиий талқин этилиши сабаблари бир роман мисолида ёритилган.

Мақола бадиий адабиёт орқали аниқланадиган руҳий дунёнинг илдизларини очишга қаратилган. Ёлқин категорияси ва кўланка назарияси кашф этилган.

Мақола бадиий адабиёт орқали аниқланадиган руҳий дунёнинг илдизларини очишга қаратилган. Ёлқин категорияси ва кўланка назарияси кашф этилган.

Мақолада мустақиллик даври ўзбек драматургиясида қаҳрамонлик модусининг трансформацияси ҳодисаси Э.Аъзамнинг “Сув ёқалаб” драмаси таҳлили асосида ёритилган. Қаҳрамонлик модусининг трансформацияси атамаси  ўзбек драматургиясида янгилик эканлиги, мазкур ҳодиса жаҳон драматургиясида мавжудлиги, лекин ўзбек адабиётида айнан мустақиллик йилларидан сўнг шаклланаётганлиги “Сув ёқалаб” драмаси таҳлили мисолида тадқиқ этилган.

В статье рассматривается роль русской литературы начала ХХI века. Утрата литературности в русской культуре произошла практически сразу после распада государства. Таким образом, русская литература сегодня утратила функции, которые были для нее традиционными на протяжении трех последних веков. Русская литература сформировала национально-культурный код и сформировала манеру чувствовать и думать, которая действительно характеризовала русского человека. Русская литература аккумулировала историческую память и национальную самобытность, была формой исторической социализации.

Мақола ўзбек тилидаги “мураккаб” термини остида изоҳланадиган лисоний бирликлар, уларнинг тил сатҳларида қўлланиш хусусиятларини ёритишга бағишланган.

Мақолада  ўзбек тилидаги мақолларда акс этган қадриятлар даражаси  таҳлилида  аксиологик шкалалардан фойдаланиш усули ҳақида сўз борган.  Аксиолингвистика аксиология ва лингвистика интеграциясидаги фан бўлиб, лингвокультурология, психолингвистика, социология, когнитология билан ўзаро боғланади. Аксиологик мазмунни ифодалашда лексик бирликлар ўрнини ёритиш натижасида аксиолингвистика юзага келди. Шкалалар аниқ ва табиий фанларда қўлланадиган ўлчов ва баҳолаш усуллари ҳисобланади.
Кейинги йилларда ижтимоий-гуманитар соҳаларда ҳам шкалалардан фойдаланиш натижасида лингвистик, психолингвистик, аксиолингвистик шкалалар юзага келмоқда. Шкала усули баҳолаш даражаси, муносабатлар меъёрини белгилашда ҳам аҳамиятлидир. Мақолларда акс этган мазмуний даражани ёритишда аксиологик шкалаларнинг ўрни мисоллар таҳлили асосида ёритилган. Аксиологик шкала асосидаги натижалар, хулосалар баён этилган.

Ушбу мақолада П.Қодировнинг “Авлодлар довони” асарида келтирилган кийим-кечак номлари хусусида фикр юритилган. Даврлар янгиланган сари кийим-кечак номлари ижтимоий маданиятнинг ёрқин манбаси сифатида тадқиқ  этила бошланди. Бу ўзгаришни адабий асар мисолида П.Қодировнинг “Юлдузли тунлар” ҳамда унинг мазмуний давоми бўлган “Авлодлар довони” тарихий асарларини қиёслаб ўрганиш мумкин.

Мақолада прецедент феноменлар, уларнинг таърифлари, қўлланиши жиҳатидан турлари, вербал ва новербал прецедент феноменлар ҳамда ўзбек лингвомаданиятида қўлланилган новербал прецедент феноменлар ва уларнинг ўзбек лингвомаданияти вакиллари когнитив базасида қайта гавдаланишининг аҳамияти ёритилган.

Ушбу мақолада корпус лингвистика ва корпусларнинг қисқача тарихий ривожланиши ёритилган. Ғарб тилшуносларнинг фикр ва мулоҳазалари асосида бугунги кунда унинг ўрни ҳамда анъанавий ва корпус лингвистиканинг тавсифий қиёсланиши келтирилган.

Мақолада Москва тилшунослик мактабининг шаклланиши ва ривожланиш тарихи ҳақида фикр юритилган. Москва мактабининг умумтилшунослик концепсиясини ўрганиш замонавий адабиётшуносликка бебаҳо ҳисса қўшган рус олимлари (Москва адабиёт мактаби вакиллари) меросини назарий жиҳатдан тушунишга ёрдам беради. Бу мактабнинг тил тадқиқотлари рус ва жаҳон тилшунослигини янада ривожлантириш учун кенг асос яратган.

Мақолада сўзнинг турли  контекстда ўқитиш орқали ўқувчиларнинг сўз бойлигини ривожлантирувчи ўқув топшириқлари амалий жиҳатдан тадқиқ қилинган. Ушбу топшириқларни она тили дарсликларига татбиқ этиш тавсия этилган.
 

Мақолада бугунги кундаги ёшлар нутқининг таҳлили, нутқда содир  бўлаётган лисоний ҳодисалар ва уларнинг нутққа кириб келиш омиллари баён этилган.

Мақолада PISA халқаро баҳолаш дастури концепциясига мувофиқ “таянч компетенция” тушунчасининг таҳлил, таянч компетенцияларнинг шакллантиришнинг методологик жиҳатлари кўриб чиқилган.

Мақолада бўлажак аниқ фан ўқитувчиларини миллатлараро мулоқотга тайёрлашнинг педагогик заруратини таҳлил қилиш асосида унинг таълим жараёнидаги педагогик вазифаларини аниқлаш, таълим муҳитидаги маданий хилма-хиллик, толерантлик ва плюрализм хусусиятларини ўрганган ҳолда, бўлғуси аниқ фан ўқитувчиларини миллатлараро мулоқотга тайёрлашни педагогик фаолият таркибига киритиш заруратини асослаш, фанлараро ҳамкорлик асосида ижтимоий фанлар ўқув жараёнида бўлғуси аниқ фан ўқитувчиларини миллатлараро мулоқотга тайёрлашга қаратилган интерфаол педагогик технологияларини қўллаш муаммолари тадқиқ қилинган.

Мақолада улуғ немис шоири ва мутафаккири Ҳайнрих Ҳайне ижодида  инсон, табиат, жамият концепциясининг лирик ифодаси ҳақида сўз юритилади.

Сўз ва сўз бирикмаларининг ўзаро синтактик алоқага киришига ва тегишли оҳангда талаффуз қилиниши натижасида гап юзага келади. Бу гапларни муайян қонуниятлар асосида бирикиши ва боғланиши орқали қўшма гаплар ҳосил бўлади. Айнан мана шу қўшма гап компонентларининг ўзаро синтактик алоқага киришувини ўрганишга тилшунослар кўп вақтлардан бери қизиқиб келишади. Бу масала то бугунга қадар ўзининг долзарблигини йўқотгани йўқ. Шу сабабли ушбу мақолада биз ҳозирги замон немис тилидаги эргашган қўшма гапларнинг синтаксисда тутган ўрни ҳақида тўхталамиз.

Мақолада  А.Қаҳҳор  ҳикояларидаги ритм ва унинг ўзига хослиги ҳақида фикр юритилади. Ритмнинг назарий жиҳатлари ўзбек адабиётида ниҳоятда кам ишланган   назарий муаммо  бўлиб, рус адабиётида бу масала кенг ёритилган.  И.Бойчук, А.Арустамова,  У.Тўлагановаларнинг  ритм  ҳақидаги назарий қарашларига  мақолада муносабат билдирилади. Шунингдек, мақолада А.Қаҳҳорнинг “Башорат”. “ Ўғри “ ҳикояларидаги  ва   Тоғай Муроднинг   “От  кишнаган  оқшом”   романидаги  ритм масаласига тўхталиб ўтилади.

Мақолада совет ҳокимияти ва мустақиллик йилларида Ўзбекистонда донли экин янги навларининг етиштирилиши ва яратилиши устида олиб борилган изланишлар ҳақида илмий адабиётларнинг қиёсий таҳлили ҳамда Ўзбекистон Миллий архиви материаллари асосида фикр-мулоҳазалар юритилган.

Мақолада Хайриддин Султоннинг портрет услубидаги прозаик маҳорати ёритилган. Ёзувчи ҳикояларида портрет тасвири орқали характер яратилади ва муаллиф услубий ўзига хослиги таҳлил этилган.

Мақолада Шайх Худойдод Валининг ибратли ҳаёти, мамлакат ижтимоий-сиёсий ҳаётидаги мавқеи, маънавий мақоми ва фарзандлари ҳақида маълумот берилган.

Мақолада Улуғбек Ҳамдамнинг “Бир пиёла сув” ҳикоясидаги рамзий  образлар динамикаси ва унинг талқини ҳақида бўлиб, рамзлар  асар моҳиятини очиб беришга хизмат қилади.

Мақолада ўзбек ҳикоячилигининг юзага келиш тарихи ҳақида маълумот берилган. Ҳикоя жанрининг илк даврига хос хусусиятлар ёритилган. Aбдулҳамид Чўлпон ҳикояларига хос жиҳатлар таҳлил этилган.

Мақолада В.Набоков ижодида рус эмиграцияси мавзуси кўрилади. Унинг ижодий фаолияти рус шеъриятининг кумуш даври охирида бошланиб, 70-йилларга қадар давом этган. Шундай бўлдики, Набоков ижоди бир вақтнинг ўзида иккита миллий адабиёт - рус ва америка адабиёти тарихига киритилган, унинг рус ва инглиз тилларида ёзилган барча романлари ҳақиқий дурдонадир. Набоков Ғарб ўқувчиларини рус адабиёти классикасининг чўқиллари билан таништиришда жуда катта ишлар қилди, Пушкин ва 19-аср ёзувчиларининг асарларини таржима қилиш билан шуғулланди.
 

Мақолада антонимларнинг тил ва нутқдаги роли ва вазифаси кўрилади. Антонимларнинг амалий аҳамияти уларнинг кундалик коммуникатив вазиятлардан фойдаланишдаги тушунчага боғлиқ. Лингвистик тушунча муҳим ва фундаментал бўлишига қарамай, у бошқа фанларга антонимлардан фойдаланилган вақтда вазият ва ҳолатларни яхшироқ тушунишга ёрдам беради. Улардан нотоғри фойдаланиш кўплаб тушунмовчиликлар ва маданий зиддиятларни келтириб чиқариши мумкин. Антонимларга теоретик ёндашув ва улардан фойдаланишнинг аҳамиятига мазкур мақола улар бажарадиган ролнинг қайта ишланишига тўхталади. Мақоланинг бошқа қисмида эса уларнинг дискурсдаги функциясига эътибор қаратилади.

Мақолада коммуникациянинг новербал воситалари ҳақида сўз юритилади. Мулоқот жараёни вербал, новербал ҳамда экстралингвистик воситалар ёрдамида амалга оширилади. Бу воситаларнинг барчаси коммуникатив система элементлари сифатида сўзлашувчилар ўртасидаги мулоқотни юзага чиқариш учун хизмат қилади.

Ҳис-туйғулар  инсоний жамиятнинг елими бўлиб, уларнинг инсон ҳулқ атворига муҳим таъсир кўрсатиши шубҳасиз. Биргаликда ишлаш ва ўз фикрини ифодалашда тобора муҳим ижтимоий фазога айланаётган онлайн-бирлашмалар бундан мустасно эмас ва ҳиссиётларга тўладир. Бундан ташқари, Интернетда биргаликда ишлашнинг ҳиссиётли “экотизими” ҳақида кўп нарса маълум эмас.

Мақолада расмий мотивли номлар ва уларнинг анъанавий мотивли номлардан ўзгачаликлари очиб берилган.

Ушбу мақолада блоглар соҳасида  тилнинг хусусиятлари, жумладан, кўнгилочар йўналиши тасвирланган. Ушбу соҳа тилининг асосий фарқловчи хусусиятлари таҳлил қилинди. Мақолада ушбу тилнинг бевосита Интернет коммуникацияси ўртасидаги фарқлар таҳлил қилинди. Youtube видеохостинг мисолида блоглар тилининг  ўзига хос воситалари таҳлил қилинди.

Мақолада прецедент феноменлар, уларнинг таърифлари, қўлланиши жиҳатидан турлари, вербал ва новербал прецедент феноменлар, ҳамда ўзбек лингвомаданиятида қўлланилган новербал прецедент феноменлар ва уларнинг ўзбек лингвомаданияти вакиллари когнитив базасида қайта гавдаланишининг аҳамияти ёритилган.
 

Мақолада синонимия назарияси замонавий тилшуносликнинг марказий муаммоларидан бири сифатида тадқиқ этилади. Синонимия тилнинг турли даражаларида ўз ифодасини топиши мумкин: грамматик, сўз ясовчи, фразеологик ва лексик. Ушбу мақолада юқоридагилардан лексик синонимия эътибор марказида бўлади.
Тилшунос олим И.В.Арнолднинг сўзларига кўра, “синонимия барча тилларга хос бўлиб, тил ривожланишининг кўрсатгичи бўлиб ҳизмат қилади, чунки “ ҳар тамонлама бойитилган луғавий таркиб ривожланган услубларни назарда тутади, ва бу ўз навбатида, сўзларнинг сўнгги маълум алмаштирилиши, яъни синонимияни юзага келтиради”

Мақолада 1945-1991 йилларда Фарғона водийси мактабгача таълим муассасаларининг бошқарув тизими илмий, тарихий адабиётлар ва манбалар асосида ёритиб берилган. Шунингдек, мактабгача таълим муассасаларида тарбиявий ишлар сифат даражаси масалалари ҳам тадқиқот доирасига тортилган.

Ушбу мақолада “Зинама-зина” методидан фойдаланган ҳолда дарс машғулотини олиб бориш ҳақида қисқача сўз юритилган. Бу методнинг амалда қўлланиши тиббиёт Олий таълим массасаларининг “Биотиббиёт физикаси” ва “Тиббий биологик иши” таълим йўналишлари талабалари учун Тиббиёт электроникаси фанига оид “Биологик сигналларни кучайтириш” мавзусида қисқача маълумот

Мақолада ядро тиббиёти соҳасида тегишли билим ва кўникмаларга эга бўлган юқори малакали мутахассисларни тайёрлаш сифатини ошириш ва сонини кўпайтириш масалалари муҳокама қилинади. Шу мақсадда баъзи услубий тавсиялар берилган. Мазкур мавзу бугунги кунда долзарб бўлиб, кўп босқичли илмий ёндашувни талаб қилади