Тўрт ўлчовли фазода Sp(3,C) группага нисбатан инвариант бўлган полиномиал функциялар ҳалқасининг ташкил этувчилари келтирилган.

Мақолада кон-металлургия саноати тизими бўлажак мутахассислари учун физикадан касбий йўналтирилган масалаларни шакллантириш орқали амалиёт машғулотларнинг самарадорлигини ошириш кўрсатилган.

Мақолада Фарғона вилоятининг кекса ва қари ёшдаги аҳолиси орасида ҳозирги пайтдаги ўлим ҳолатининг ўзига хос ўзгариш тенденцияси ёритилган. Олинган материалларга статистик ишлов беришда Фарғона вилоят статистика бошқармаси ҳисобот ҳужжатлари С42, С45, С51 материаллари манба ва маълумот сифатида хизмат қилган.

Мақолада коврак ўсимлиги чиқиндиларидан сульфаниламид доривор бирикмасини ажратиб олиш ва унинг ферроцен билан диазотирлаш реакциясини ўрганиш бўйича олиб борилган тадқиқот натижалари келтирилган.

Мақола helianthus tuberosus илдизмевaси тaркибидaги эркин моносaхaридлaрни aниқлaш вa
aжрaтиб олиш ҳамда кейинчалик ажратиб олинган моддалардан биотехнологик ва фармацевтика
саноатида турли хил мақсадларда фойдаланишга қаратилган. Тажрибаларимиз давомида эришилган
натижалардан кўринадики, ультратовуш ёрдамида олиб борилган экстракция жараёнидан сўнг
шарбат таркибидаги эркин фруктозанинг миқдори сезиларли даражада ўсганлигини кўришимиз
мумкин, яъни Ф1 – 2.18%. Бундан ташқари, асосий шарбатдан намуна олинди ва pH - метр усули
ёрдамида эркин фруктоза миқдори таҳлил қилиниб, ЮҚХ ва ҚХ таҳлиллари олиб борилди.

Мақолада ферроценкарбон кислотани п-аминобензой кислота билан янги ҳосиласи синтези ҳамда ушбу модданинг айрим физик-кимёвий кўрсаткичлари таҳлили ва ишлатилиш соҳаси баён қилинган.

Метилпарабен косметик маҳсулотларда микробларга қарши курашувчи консервант сифатида
қўлланилади.Метилпарабеннинг меъёрдан ортиши дерматит касаллигига ва дори препаратларига юқори
сезувчанликка сабаб бўлади. Парабенлар концентрациясини аниқлашнинг тез ва самарали усули‒ юқори
самарали суюқлик хроматография усули ишлаб чиқилди. Метилпарабенни ажратишда Supelco C18, 150 х
4,6 мм (5 мкм) ва BDS Hybersil C8 150х4.6 мм (5 мкм) колонкаларидан фойдаланилди. Метилпарабеннинг
юқори ютилиш спектри 254 нм. Кремлар ацетонитрил эритмасида 25 дақиқа давомида ультратовушли
ваннада экстракция қилинди. Олинган натижалар косметик кремлар таркибидаги метилпарабеннинг ДСТ
га мувофиқлиги тез ва самарали усулда аниқланганлигини кўрсатди.

Мақолада пиёз ўсимлигининг фойдали хусусиятлари, кимёвий таркиби, табобатда қўлланилиш усуллари ва амалий аҳамияти ҳақида маълумотлар келтирилган.

Мақолада амарант таркибига кирувчи пигмент бирикмалар тўғрисида маълумотлар келтирилган. Мақолада, шунингдек, беталаин пигментларни озиқ-овқат саноатида қўллашнинг аҳамияти тўғрисида ҳам маълумотлар берилган.

Мақолада 1-фeнил азонафтол-2 пропаргил эфири ва унинг ҳосилаларини синтeз қилишнинг самарали усули ва олинган моддаларнинг физик-кимёвий хоссалари таҳлил қилинган. Ишда 1-фeнил азонафтол-2 пропаргил эфири ҳосилаларини (мис, кумуш, симоб ацeтилeнидлари) олишнинг энг мақбул усули кeлтирилган.

Мақолада бугунги кунда қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини қайта ишлашда мавжуд технологиялар ҳамда улардан юқори кўрсаткичлар билан сифатли, рақобатбардош маҳсулотлар олиш технологияларини яратишга доир тадқиқот натижалари келтирилган.

Мақолада жамиятда инсон омилининг фаоллик даражаси, шахснинг яратувчанлиги, сиёсий- ижтимоий, иқтисодий фаоллиги унинг тараққиётни таъминлашдаги таъсирини ошириш йўллари тўғрисида сўз юритилади.

Мақолада ислом дини ва фалсафасида мусулмон кишининг илмли бўлиши, унинг фазилатлари, хусусан аёлларнинг билимли бўлиши ўз фарзанди ва жамиятнинг маърифий юксалишига таъсири, мазкур жараённинг гендер хусусиятлари таҳлил қилинган.

Мақолада Фарғона водийсидаги қадимги шаҳар харобалари, мозор-қўрғонлардан топилган кулолчилик буюмларини бронза, илк темир ва антик давр маданиятлари даврини аниқлашдан ташқари, қўшни ҳудудлар билан бўлган ижтимоий, иқтисодий ва маданий алоқалари масалалари бўйича кўплаб материаллар бериши мумкинлиги қайд этилади.

Мақолада Амир Темур ва темурийлар даври тарихига бағишланган жаҳон тарихшунослиги асарларда Фарғона водийсининг сиёсий, иқтисодий ва маданий ҳаёти масаласи қай даражада ёритилганлиги таҳлил этилган. Темуршуносларнинг водий тарихига оид фикр ва мулоҳазаларига тарихий манбалар асосида муносабат билдирилган.

Мақола Қанғ маданияти ҳақида бўлиб, унда Хитой ёзма манбаларидаги тарихий маълумотлар ва Ўрта Осиё ҳудудида олиб борилган археологик тадқиқотларда аниқланган Қанғ маданияти сақланмалари асосида уларнинг жойлашув ҳудудлари, хитой манбаларидаги номланиши, топилмаларнинг қиёсий солиштириш натижалари ва турли маданиятларнинг таъсири ёритиб берилган.

Мақолада турли хил: архив, даврий матбуот, тарихий адабиёт каби манбаларни жалб қилган ҳолда Ватан тарихи фанида кам ўрганилган 1917 йил февраль инқилобидан кейин Туркистонда собиқ империя элитасининг тажрибаси ва билимларидан ўлкани бошқаришда фойдаланиш тарихи очиб берилди. Бундан ташқари, собиқ империя амалдорлари томонидан амалга оширилган буржуа инқилоби, уларнинг Туркистоннинг келажаги ҳақидаги фикрлари ва минтақадаги ўз ўрни ҳақида юритган фикрлари кўрсатиб берилади.

Мақолада хайрия ва ҳомийлик қадриятларининг юртимиз тарихидаги ўрни ва аҳамияти, унинг шаклланиш босқичлари, шунингдек, XVIII аср ўрталари XX асрнинг биринчи ярмида ҳукмронлик қилган Бухоро амирларининг хайрия, ҳомийлик ҳамда меценатлик каби инсоний фазилатларга қай даражада эътибор берганлар ва уларнинг сиёсатида ушбу феноменларнинг ўрни ва аҳамияти қай даражада бўлгани илмий-назарий таҳлил қилинган. Шунингдек, Бухоро амирларининг Россия империясининг бошқа ҳудудларида амалга оширган хайрия ва ҳомийлик ишлари ҳам ёритилган.

Мақолада XIX ‒ XX аср боши хорижий тарихий манбаларида ҳозирги Ўзбекистон ҳудудида жойлашган асосий сув ҳавзалар – Орол денгизи, Амударё, Сирдарё, Зарафшон, Қашқадарё, Чирчиқ дарёлари ҳақидаги маълумот ва қарашлар таҳлил қилинган. Ушбу сув ҳавзаларига хорижликларнинг қизиқишини белгилаб берган сабаблар очиб берилган.

Мақолада Тошкент вилояти саноат шаҳарлари аҳолисининг этник тарихи ва таркиби дала тадқиқотлари, адабиётлар ва архив ҳужжатлари маълумотлари асосида таҳлил қилинган. Воҳа аҳолисининг маҳаллий қисми турли этник гуруҳлардан иборат эканлиги, улар тил хусусиятига кўра туркий бўлганлиги, қисман тожик тилида сўзлашувчи гуруҳларнинг яшаганлиги ўлкадаги мавжуд этнотопонимлар мисолида ёритилган. Минтақада европа тилли аҳолининг уюшган ҳолдаги манзилгоҳларининг шаклланиши ХХ аср бошларига тўғри келганлиги, асосий қатламнинг кўчиб келиши эса бевосита ҳудудда саноат корхоналари, турли ГЭСларнинг қурилиши, шунингдек, айрим халқларнинг депортация қилиниши билан боғлиқ бўлганлиги илмий маълумотлар орқали очиқланган.
Саноат шаҳарларининг полиэтник муҳитга эга эканлиги, у ерда аралаш маданият белгиларининг пайдо бўлиши, турли этник гуруҳ вакиллари ўртасидаги оилаларнинг кўпайишига туртки бўлганлиги сўровлар натидажасига кўра асосланган.

Мақолада Муқимийнинг Амирий ғазалларига татаббулари таҳлил этилган. Бадиий маҳорат масаласи ёритилган.

Мақола сўнгги йиллар насрида, хусусан Жиззахлик адиб Абдулла Аҳмаднинг “Фарёд”қиссасида миллий қаҳрамон яратиш маҳоратининг таҳлил ва талқинига бағишланган. Мақолада адиб услубий изланишлари қисса сюжети, қаҳрамонлари бошидан кечирган аянчли воқеалар  тасвири мисолида кўрсатиб берилади.

Мақолада ретроспекция атамаси, унинг бадиий адабиётда қўлланилиши, ретроспектив сюжет, ретроспектив сюжет функцияси,  типлари, хусусиятлари ҳақидаги рус ва ўзбек адабиётшуносларининг назарий қарашлари мисоллар ёрдамида таҳлилга тортилган.

Мақолада Заҳириддин Муҳаммад Бобурнинг Қобул вилояти ва Ҳиндистонда суғориш тизимларига бўлган эътибори ва боғ яратишдаги амалга оширган улкан бунёдкорлик ишлари ҳақида сўз боради.

Ўзбек тилидаги тиббий эвфемизмларни кузатиш натижасида улар турли социал қатлам ва касб эгалари нутқига хосланишига кўра фарқланиши аниқланди. Тиббий эвфемизмларни социал қатлам нутқига хосланиши асосида қуйидаги гуруҳларга бўлиш мумкин. Мулоқот жараёнида эвфемизмни танлаш ва қўллаш кўп ҳолларда ижтимоий омилларга боғлиқ. Бунга, асосан, ижтимоий синф, ижтимоий роль, ижтимоий мавқе, ижтимоий вазият, жинсий мансублик каби омиллар таъсир этади.
Ўзбек тилида тиббий эвфемизмлар ёшга оидлик хусусиятига кўра фарқланса ҳам, нутқ субъектининг ёш хусусиятларини фарқламайди. Эвфема маъносида ёшга оид дифференциал белгиларга кўра, 1) “болаликка оид” белгили; 2) “ўсмирликка оид” белгили; 3) “ўрта ёшга оид” белгили; 4) “кексаликка оид” белгили; 5) “ёшга оидлик” нейтрал тиббий эвфемизмлар ажратилади.

Мақола ўзбек ва инглиз тилларидаги аёллар исм ва фамилиялари -антропонимларининг тарихий ривожланишини ўрганишга қаратилган. Муҳим тарихий босқичларда шаклланишига бевосита таъсир кўрсатган антропонимларнинг келиб чиқиши,  шаклланишининг ўзига хос хусусиятлари, ва уларнинг шаклланишига турли хил тарихий жараёнлар таъсир кўрсатганлигига алоҳида эътибор берилади. Мақолада турли хил тарихий даврларда энг кўп учрайдиган исмлар мисол тариқасида келтирилган. Мақоланинг долзарблиги антропонимларда тилга оид морфологик ва семантик тенденциялар акс этиши билан белгиланади, бу эса уларнинг бевосита фаолиятида лингвистик фактларни кузатишга имкон беради.

Мақолада дискурс, релевант тушунчаларига оид қарашлар баён этилган ҳамда антропонимларнинг дискурс релеванти сифатида тадқиқ этишнинг лингво-этномаданий жиҳатлари асосланган.

Мақола академик Азим Ҳожиевнинг морфеманинг моҳияти, унинг сўзнинг маъноли қисми ёки номустақил маъноли қисми, шунингдек, энг кичик маъноли тил бирлиги ёки грамматик маъноли лисоний бирликлигида эмас, функционал маъносида – ясовчи лисоний бирликлигида эканлиги тўғрисидаги фикрини ёритиш ва далиллашга бағишланган.

Мақолада ўзбек болалар шеъриятида морфологик воситалардан фойдаланиш  болалар нутқининг бетакрор гўзаллиги, ҳис-туйғуларга бойлиги, эмоционал-экспрессив жиҳатдан ўта бўёқдорлигини  яққол юзага чиқаришда муҳим воситалардан бири эканлиги  кўрсатиб берилган. Морфологик поэтизмларга мурожаат этилган шеърий асарлардан   мисоллар  келтирилган.

Мақола инглиз тилида “мулк” концептига эга бўлган сўзларнинг семантик хусусиятларини таҳлил қилишга бағишланган бўлиб, унда инглиз тилидаги бундай лексемаларнинг ахборот етказишдаги роли ва уларнинг стилистик хусусиятлари ёритилгаан.

Мақолада ўзбек тили электрон корпуси (http://uzbekcorpus.uz) учун матнлар репрезентативлиги масаласи ўрганилган. Корпус учун матн танлашнинг статистик усули, ҳажми, миқдори каби омиллар корпус лойиҳалашнинг муҳим мезонларидан бири саналади. Унга кўра матн репрезентативлиги оғзаки ва ёзма матнлар учун турли ҳолатда бўлади. Ёзма матнларнинг графикаси, нормаллаштириш талаблари, матн элементларини компьютер таҳлилининг аниқлиги ва фойдаланиш имкониятининг қулайлиги учун мослаштириш, қолаверса, овозли матнларни транслитерациялаш ҳамда қидирув тизимига сегмент бирликларни унга мос тартибда белгилаш матн репрезентативлигининг асоси ҳисобланади.

Мақолада CEFR дастурининг тарихига назар солган ҳолда, Ўзбекистонда сўнгги йилларда олиб борилган ислоҳотлар натижасида унинг турли даражада таъсир қилаётганлиги ҳақида тўхталиб ўтилган.
Унда CEFR дастури жорий этилгани сўнг келиб чиққан муаммолар ва уларнинг ечимлари ҳақида сўз боради.
CEFRни таълим тизимига бевосита жорий этиш натижасида, баъзи бир муаммолар келиб чиқмоқда. Бу шундан далолат берадики, CEFR‒бу нисбий тил дастури ва уни ҳар бир мамлакат, ҳар бир таълим ташкилоти ўз контекстидан келиб чиққан ҳолда жорий этиши лозим.

Мақолада анъанавий ўзбек таомларидаги инновациялар, уларнинг турли минтақаларга хос хусусиятлари ҳамда улардаги трансформациялари борасида тўпланган маълумотлар таҳлили бугунги кунда долзарб масала эканлигини тасдиқлайди.
 

Мақолада Ҳ. Ҳайненинг “Билса эди чечаклар, гуллар...”  шеъри асосида  шоир  лирик қаҳрамонининг ички кечинмалари, изтироб ва туйғуларининг турли образлар воситасидаги ифодаси илмий таҳлилга тортилган.

Мақола образлар характерини тасвирлашда ўз объектининг ҳар бир хатти-ҳаракатини кузатиш йўлидан бориши, уларнинг ижобий ёки салбий хислатларини кўрсатиш билан бирга, қайси касб эгаси, қўлидан нималар келиши, қайси соҳада маҳорат кўрсата олишигача тасвирлари маҳорати ва уларни бадиий тасвирлар орқали янада ёрқинроқ очиб берилишига бағишланади.

Мақолада  Хайриддин Султонов ижодида тарихий шахсларнинг бадиий тасвир ва талқинлари ҳақида сўз юритилади.

Ушбу мақола«Бобурнома» матнидаги антропонимлар таржимасининг транслитерация, сўзма-сўз, калька ва тасвирий ифода усули орқали амалга оширилиши ва ундаги муаммолар ечимига бағишланган. «Бобурнома» матнида антропонимлар таснифи ҳам бобурона содда, аниқ ва лўнда ўз ифодасини топганлиги таржималар таҳлили орқали кўрсатиб берилади.

Мақолада табу ва вульгаризмлар бадиий матнда экспрессивликни ҳосил қилувчи  индивидуал услубий восита сифатида талқин этилади. Одатда, бадиий услубга хос бўлмаган табу ва вульгаризмлар муаллифнинг услубий ўзига хослигини ифода этувчи восита сифатида тадқиқ этилади. Мавзуга доир фикрлар Фарида Афрўз поэтик асарлари мисолида шарҳлаб, далилланади.

Мақолада нофилологик олий таълим муассасаларида чет тилини ўқитишда мотивациянинг   ўрни мухим омил бўлиб, ўқув жараёнининг  кучли факторларидан бири эканлиги таҳлил этилган. Шунингдек, кўплаб олимларнинг мотивацияга берган таърифи ва илмий нуқтаи назарлари  муҳокама этилиб, мотивацияни оширишда ўрганувчининг эҳтиёжи, имконияти ва қобилиятини инобатга олиш зарурати таъкидлаб ўтилган.

Мақолада  аллюзив номлар муайян бир халқнинг  тарихий тараққиётини, адабий-бадиий меросини чуқур билишни талаб этадиган  матннинг услубий фигураси эканлиги мисолларда таҳлил этилган.

Мақолада тил ва маданият ўртасидаги ўзаро алоқага бир томонлама ҳаракат сифатида қаралиб, тил воқеликни акс эттиради, маданият эса одам дуч келадиган бу воқеликнинг ажралмас қисмидир ва бу ўринда тил маданиятнинг оддий акси эканлиги ҳақида сўз юритилади.

Мақолада ўзбек тилшунослигида кейинги йилларда луғавий синонимларни уларнинг лексик маънолари таркибини семик таҳлил қилиш асосида белгилаш орқали уларнинг моҳиятидаги айнанлик ва фарқлилик белгиларини ажратиш лозимлиги ҳақида фикр юритилади.

Мақолада тил билан нутқ ҳодисаларини ва уларга хос бирликларни том маънода илмий-назарий ҳамда амалий фарқлаш; тил ва нутқ бирликларининг моҳиятини очиш йўллари ёритилган.

Мақолада терминологик компетентлик, термин, атама, истилоҳ тушунчаларининг ўхшаш ва фарқли жиҳатлари ҳақида маълумот берилган.

Ўзбек тилшунослигида қиёсий содда гапларнинг соф қиёсий ва ўхшатиш содда гаплар каби турлари мавжуд бўлиб, уларнинг ўзига ҳос ҳусусияти шундаки, улар икки эмас уч ҳукмдан иборат. Ушбу гап турларининг таркибидаги қиёс элеменларининг гапдаги жойлашуви ва синтактик позицияси ўзига ҳос мураккаб ҳусусиятга эга.

Мақолада мақолларнинг прагматик функционал жиҳатлари қисман ёритиб боришга ҳаракат қилинган.
Мақолнинг функционал та’рифларидан кўпчилиги унинг вазиятни умумлаштириш ёки маълум ҳаракатларни қилиш тавсияси хусусиятига ишора қилиши ҳам тилшунослар томонидан назарий асослаб берилган. Мақолада маталлар хусусида ҳам фикр юритилган.

Мақола дипломатияга оид атамаларнинг лингвистик тадқиқига бағишланади. Бунда терминлар ҳақида умумий тушунча берилиб, дипломатия атамасининг бугунги кундаги тилшуносликдаги ўрни ва дипломатия атамасининг келиб чиқиш тарихига бироз тўхталинади. Дипломатик атамалар таҳлилга тортилади ва уларнинг лингвистик таҳлили кўрсатиб берилади.