Мақолада XIX ‒ XX аср боши хорижий тарихий манбаларида ҳозирги Ўзбекистон ҳудудида жойлашган асосий сув ҳавзалар – Орол денгизи, Амударё, Сирдарё, Зарафшон, Қашқадарё, Чирчиқ дарёлари ҳақидаги маълумот ва қарашлар таҳлил қилинган. Ушбу сув ҳавзаларига хорижликларнинг қизиқишини белгилаб берган сабаблар очиб берилган.

Maqola XIX asrdan boshlab Turkistonda Rossiya imperiyasi tomonidan olib borilgan gidrografik tadqiqotlar tarixiga bag‘ishlanib, ular haqida umumiy ma'lumot berilgan. Muallif tomonidan ushbu tadqiqotlar maqsadlarining harbiy-strategik, ijtimoiy-iqtisodiy, ilmiy va amaliy mohiyatini ochib berilgan. Jumladan, gidrografik tadqiqotlar natijalari hududimizni zabt etish, Orol dengizi, Amudaryo va Sirdaryoda kemachilikni yo‘lga qo‘yish, Buxoro amirligi va Xiva xonligiga siyosiy bosim o‘tkazish, Turkistonda sug‘oriladigan yerlarni kengaytirish, paxtachilikni rivojlantirish, ko‘chirish siyosatini olib borish, suv inshootlarini loyihalash, mintaqa haqidagi geografik ma'lumotlarni to‘ldirishga xizmat qildi.

Shuningdek, maqolada tarixiylik tamoyili, qiyosiy va tizimli tahlil, faktologik usul, muammoviy-xronologik yondashuv usullaridan foydalangan holda bunday tadqiqotlarni olib borishning ilmiy uslublari, uzluksiz gidrometrik ishlarni yo‘lga qo‘yish masalalari ko‘rib chiqilib, bu yo‘nalish katta amaliy ahamiyatga ega bo‘lganligidan uni moliyalashtirish yildan-yilga ortib borgani haqidagi arxiv materiallari dalolat beradi. Tabiiy suv havzalarining chuqurroq va muntazam ravishda o‘rganib borilishi suv resurslaridan foydalanish ishlarini tartibga solish, yangi gidrotexnik inshootlarni barpo etishga, irrigatsiya va suv ta'minotini yaxshilashga, o‘lkada gidrologiya fanining rivojlanishiga xizmat qildi.