Maqolada o‘zbek halqining ming yillar davomida shakllangan muhim ijtimoiy instituti – mahallaning tarixiy rivojlanish bosqichlari,  sovetlar davridagi ahvoli, mustaqillik yillarida yuksalish va demokratik taraqqiyotni ta’minlashdagi zamonaviy xususiyatlari, shuningdek O‘zbekistonda mahalla tizimini isloh qilishning dolzarb muammolari, mustaqillik yillarida ko‘p millatli, konfessiyali mahallalar faoliyatini tashkil etishning o‘ziga xos     xususiyatlari va demokratik omillari, “mahallabay” ishlash tizimining mazmun-mohiyatini o‘rganishni maqsad qilib olinadi.
Tadqiqot metodlari  olib borishda muammoga  doir  tarixiy, siyosiy, falsafiy,  sosiologik,  psixologik,  pedagogik ADABIYOTLARni  qiyosiy-tanqidiy  o‘rganish,  tahlil  etish, tarixiylik va mantiqiylik usullaridan foydalanilgan.
Tadqiqot natijalari Vatanimizda qadimdan mahallalar faoliyat ko‘rsatib kelgan bo‘lib, Qal’a ichidagi turar joy majmualari uning ichki devorlari bo‘ylab joylashgan bo‘lib, ular ko‘chalar bo‘ylab 8 ta mahallaga bo‘lingan