МУРАККАБ ТИЗИМЛАРГА ОИД ИЛМИЙ ҒОЯЛАР

Full information

Annotations


  • Ўзбек

    Ҳозирги даврда инсоният мураккаб очиқ тизимларни тадқиқ этмоқда. Чунки жамиятнинг ўзи, унда содир бўлаётган ўзгаришлар мураккаб тизимларга киради. Мураккаб тизимни ўзаро мураккаб таъсирда бўлган элементлар ташкил этади. Мураккаб очиқ тизимлар синергетика ғоялари, тушунчалари ва усуллари асосида ўрганилади. Мақолада тизим тушунчаси ва унинг нима эканлиги, классик фандаги объектдан нима билан фарқ қилиши, тизимда элементларнинг ўзаро таъсири ва ўзаро боғланиши натижасида бутунлик пайдо бўлиши каби муаммолар фалсафий таҳлил этилган.

    Tags: #тизим #ёндашув #элемент #мураккаб тизим #тизимли ёндашув #холизм #эмерджентлик #автопоэзис #бутунлик

  • Русский

    В настоящее время человечество изучает сложные открытые системы, поскольку само общество и происходящие в нем изменения являются сложными системами. Сложная система состоит из элементов, которые имеют сложное взаимодействие. Сложные открытые системы изучаются на основе синергетических идей, концепций и методов. В статье анализируются философские проблемы понятия системы и того, что она есть, как она отличается от объекта классической науки, взаимодействия элементов в системе и взаимосвязи.

    Tags: #тизим #ёндашув #элемент #мураккаб тизим #тизимли ёндашув #холизм #эмерджентлик #автопоэзис #бутунлик

  • English

    Nowadays the humankind deals with the complex open systems, regarding the society and the changes taking place in it belong to a complex system. A complex system consists of complex elements. Complex systems are researched by synergetic ideas, terms and methods. In the given article, problems, such as, a term of system, and its meaning, its differences from the object used in the classical science, becoming wholeness by inter-influence of elements and inter-connection of them are philosophically analysed.
     

    Tags: #тизим #ёндашув #элемент #мураккаб тизим #тизимли ёндашув #холизм #эмерджентлик #автопоэзис #бутунлик

View document online


Waiting

References


Name of reference

1

1. Хакен Г. Тайны природы. Синергетика – учение о взаимодействии. – М.: Ижевск, 2003. –Б.26

2

2. Майнцер К. Философия мышления: сборник статей. – Одесса, 2013.

3

3. Луман Н. Социальные системы. - СП.: Наука, 2007.

4

4. Кондильяк Э.Б. Трактат о системах, в которых вскрываются их недостатки и достоинства. – М.: Прогресс, 1938.

5

5. Морен Э. Метод. Природа. Природы. – М.: Прогресс-Традиция, 2005.

6

6. Абдуллаева М.Н. Миллий ғоянинг фалсафий-синергетик таҳлили // Ўзбекистонда демократик ислоҳотларни янада чуқурлаштириш ва фуқаролик жамиятини ривожлантириш концепциясининг ижтимоий- маънавий масалалари: илмий-назарий семинар. - Бухоро, 2012.

7

7. Абдуллаева М.Н. Мураккаб тизимлар эпистемологияси // ЎзМУ хабарлари. -2014.

8

8. Лесков Л.В. Футуросинергетика универсальная: теория систем. – М.: Экономика, 2006.

9

9. Пригожин И. От существующего к возникающему: время и сложность в физических науках. – М., 2002.

10

10. Матурана У., Варела Ф. Древо познания / Перевод с англ. Ю.А. Данилова. – М.: Прогресс-Традиция, 2001.

11

11. Мандельброт Б. Фрактальная геометрия природы. – М., 2002.

12

12. Хакен Г. Синергетика. Иерархии неустойчивостей в самоорганизующихся системах и устройствах. – М., 1985.

13

13. Абдуллаева М.Н. Мураккаблик тадқиқининг фалсафий-методологик омиллари // Синергетика парадигма: муаммо ва имкониятлар: илмий-назарий семинар материаллари. – Т., 2013.

14

14. Князева Е.Н. Энактивизм: новая форма конструктивизма в эпистемологии. – М.: Наука, 2014.

15

15. Князева Е.Н. Удивительный мир нелинейности и сложности // Неизбежность нелинейного мира. – М.: Гуманитарий, 2012.

16

16. Капри Ф. Паутина жизни. Новое научное понимание живых систем. – М.: ИД «София», 2003.

View count: 226
Number of edition: 2019-3
Date of publication: 28-08-2019
Date of creation in the UzSCI system: 16-08-2022