Ushbu maqolada, tarixnavis adib, yirik so‘z san’atkori va adabiyotshunos olim Sadriddin Ayniyning hayot yo‘li, ilmiy-adabiy merosi shoir, tarjimon, tarixshunos, manbashunos, sharqshunos, romannavis,  olim sifatidagi ilmiy-ijodiy faoliyati, publisistik ijodi, uning zamondoshlari va yaqin qalam ahllari tomonidan Sadriddin Ayniyning ilmiy-ijodiy faoliyati, ilmiy merosiga, jadidchilik va taraqqiyparvarlik faoliyatiga o‘z asarlarida, u haqdagi fikr-mulohazalarini va xotiralari to‘g‘risidagi ma’lumotlar, shuningdek, “Buxoro mang‘it amirlari tarixi”, “Buxoro inqilobi tarixi uchun materiallar”, “Tojik adabiyotidan namunalar”, “Esdaliklar” kabi asarlarining mazmun-mohiyati, uning ushbu asarlarida Buxoro va Turkiston tarixi bo‘yicha tilga olingan muhim tarixiy, ijtimoiy-madaniy masalalar ilmiy jihatdan tahlil etilgan.